Tên di sản : Từ đường họ Nguyễn – nơi thờ Nguyễn Mộng Tuân
Tỉnh/Thành phố : Thanh Hóa
Loại di tích :
Di tích lịch sử
Sô quyết định : Số 4136/QĐ-UBND
Giới thiệu
Di tích Từ đường họ Nguyễn - nơi thờ Nguyễn Mộng Tuân thôn Phủ Lý Nam, xã Thiệu Trung, huyện Thiệu Hoá. Nằm giữa khu dân cư thôn Phủ Lý Nam - một vùng đất địa linh, bên cạnh đình làng, cánh đồng lúa mát mùi hương. Đền toạ lạc hướng Nam thuộc thửa đất số 207 và 204, diện tích 770m2 (theo bản đồ Xã Thiệu Trung tờ (04).
Phía Đông giáp thửa đất: 209/865T và 210/340T.
Phía Tây giáp thửa đất: 203/230 Ao và 205/305T.
Phía Nam giáp thửa đất: 205/305T; 273/325T và 206/400T.
Phía Bắc giáp thửa đất: 202/575T và 208/610T.
Khu vực Từ đường họ Nguyễn cách mộ Nhà sử học Lê Văn Hưu 100m cùng dải đất “Địa linh”.
Từ đường họ Nguyễn - nơi thờ Nguyễn Mộng Tuân là công trình kiến trúc nhà cổ 3 gian theo kiểu chồng rường kẻ hiên trước, phía sau chồng rường kẻ chuyền ở hai vì hồi. Hai vì giữa kẻ chuyền trước sau.
Bài trí thời gian chính giữa là thời Nguyễn Mộng Tuân.
Gian đầu (tính từ Tây thờ các vị tiên tổ, từ đời thứ 2 đến lời thứ 11).
Gian cuối thờ các vị thế tổ (từ đời 12 đến nay).
Trong ngôi từ đường còn thượng lương đề Hoàng triều Duy Tân Giáp Dần niên (1914) nhị nguyệt các tu tạo thượng lương.
Gian chính giữa thờ Nguyễn Mộng Tuân gồm long ngai, giao ý, bài vị của ông các đồ thờ gồm hòm sắc, chúc bản dán chúc văn, lư hương đá, đài lớn đài nhỏ, mâm bồng, đôi chân nến, Ống hương, ống hoa. Trong lòng bài vị ghi: “Nguyễn Gia tiên tổ liệt vị tôn linh - Trần triều tích Canh Thìn khoa tiến sĩ - Thượng khinh xa độ uý Nguyễn Cự Công”. Hương án chính đề niên hiệu: Tự Đức Tân Dậu quý hạ tu tạo (tức cuối mùa hạ năm 1861 sữa chữa hương án).
Tóm lại, di tích từ đường họ Nguyễn - nơi thờ Nguyễn Mộng Tuân là ngôi nhà cổ 3 gian kiến trúc theo kiểu Từ đường cổ còn tương đối nguyên vẹn, trang trí hoa văn tương đối cầu kỳ, đặt ở vị trí cao ráo thoáng mát. Đồ thờ có long ngai, giao ỷ, bài vị, lư hương và các đồ thờ theo thước thời Lê có giá trị.